‘Ik oogst niet dit jaar,’ hoorden we bij enkele wijnbouwers. Vorst en hagel gevolgd door het ene neerslagrecord na het andere hebben net iets te veel fruit verwoest om een oogst rendabel te maken. Of zien we dat te dramatisch? We legden het oor te luister bij enkele van onze meest ervaren wijnbouwers: Martin Bacquaert, Karel Henkens en Lodewijk Waes aan Vlaamse kant en Arnaud Leroy en Vanessa Vaxelaire voor het zuiden van het land.

U volgt natuurlijk ook het weerbericht. Half augustus kwam al de mededeling dat we ook in deze maand, die nochtans mooie zonnige perioden kende, een nieuw neerslagrecord zullen neerzetten. We zitten natuurlijk in België waar het best wat regent, maar dit slaat álles. Dat het een abnormaal jaar is blijkt echter ook uit andere feiten: in de lente waren de nachten te warm en Lodewijk Waes van Wijndomein Waes merkte ook nog iets anders op: “In de zomer blies de wind te weinig uit het oosten. De oostenwind is belangrijk want hij blaast de wijngaard droog en dat is ideaal om de wijngaardziekten te verdrijven.”

Zelfs als het warm was, bleef dit jaar de vochtigheidsgraad hoog met als gevolg valse meeldauw in het begin van het groeiseizoen en echte meeldauw in volle zomer.

Martin Bacquaert van Wijndomein Entre-Deux-Monts uit het West-Vlaamse Heuvelland bevestigt: “Het is een uiterst moeilijk jaar met vorst en hagel in het voorjaar en veel risico op valse en echte meeldauw. Wij hebben nu (21.08.24) valse meeldauw op nieuw blad en de ziektedruk blijft heel hoog. Heel intens en vervelend werk om dit op te volgen…”

Lodewijk Waes: “De vorst haalde bij ons in april -4,5°C op sommige plaatsen. We hebben geroeid met de riemen die we hebben: infrarood lichtkabels, gasblazers en vuurpotten om de schade tot een minimum te beperken. Maar dat was nog maar het begin. Door het kletsnatte voorjaar was het heel moeilijk om de grond te bewerken. Volgde nog een misbloei door de vochtigheid. Je moest elke week spuiten of je had niets van opbrengst. Ik schat dat ik 30% minder opbrengst zal hebben dan normaal. Maar ik hoor dat sommigen gewoon niet gaan oogsten.”

Martin Bacquaert: “Niet oogsten? Zo erg is het niet. De verliezen zijn aanzienlijk, maar we zullen toch meer dan 50% van een normaal jaar hebben.”

Arnaud Leroy van Domaine des Agaises (Ruffus):”We hebben net als iedereen te maken met een problematisch wijnjaar. Vooral de volumes spelen ons parten. Bij ons speelden er twee factoren: voorjaarsvorst in mei en coulure in juni. We zijn op weg naar de laagste opbrengst per hectare ooit. Ik vermoed dat we iets meer dan 40% van een normale oogst zullen halen. Het enige lichtpunt is de kwaliteit. De wind heeft vrij spel in onze percelen en we hebben op de juiste momenten behandeld. Met de vegetatieve cyclus zitten we iets achterop: ik verwacht dat we pas in de laatste week van september zullen plukken.”

Vanessa Vaxelaire van Château de Bioul: “In de nacht van 23 op 24 april werd België getroffen door een wijdverspreide vorstperiode die alle Waalse wijngaarden trof. De verliezen lagen tussen de 50 en de 90%. Zacht weer zou de ontwikkeling van een tweede vruchtdragende knop mogelijk gemaakt hebben, maar opnieuw verhinderde onophoudelijke regen de bloei en verspreidde ziektes zoals meeldauw. Ik denk dat ik er niet ver naast ben als ik zeg dat de Waalse wijnbouwers zonder uitzondering tussen de 50% en de 100% van hun oogst zullen verliezen.”

Een ietwat verschillend verhaal horen we bij Karel Henkens van Wijndomein Aldeneyck in de Maasvallei, die hout mag vasthouden: “Het is inderdaad een seizoen met uitdagingen. Maar ik mag blijkbaar van geluk spreken. Dankzij de nabijheid Maas zijn we behoorlijk beschermd tegen vorst. En hagel hebben we tot dusver niet gehad. Valse meeldauw wel, maar we konden dit onder controle houden en met de loofsnoei halen we de aangetaste bladeren eruit. Het echte probleem is voor ons inderdaad de misbloei door teveel regen in mei en begin juni. Vooral Riesling en Pinot noir hebben er last van gehad. De Pinot blanc, Gris en de Chardonnay doen het gelukkig een pak beter. Ze zien er goed uit. We denken 60% van een normale oogst binnen te halen.”

Vino: maakte het dit jaar iets uit of je hybride druivenrassen of vitis vinifera hebt staan?

Lodewijk Waes: “Ik heb beide staan: Regent, Rondo, Cabernet blanc, maar ook Chenin blanc. Dit jaar hadden ze er allemaal even erg van. Het maakte echt niets uit. Wat wel heeft geholpen: heel laat snoeien, pas in mei. Dat deden we bij de oudere planten zoals de Rondo en verwonderlijk genoeg hadden we daar nog nooit zo veel fruit.”

Vino: krijgen we een jaar waarin er meer mousserende wijn en rosé wordt geproduceerd vanwege het verstoorde rijpingsproces?

Martin Bacquaert: “Rood doen we niet. Dus we blijven bij mousserend en wit en dat zal wel lukken.”

Karel Henckens: “Als we zien dat onze Pinot noir précoce nu al suikerwaardes van 80 Oechsle haalt, dan kunnen we zonder probleem rode wijn maken. Méér: het zou zelfs nog een redelijk vroege oogst kunnen worden.”

Vino: hoe de volledige capaciteit van de wijnmakerij benutten als er zoveel minder geoogst wordt? Négociant spelen en druiven of most kopen in het buitenland?

Martin Bacquaert: “Dat gaan we absoluut niet doen. We gaan nooit druiven in het buitenland gaan kopen, dat zullen ook andere collega’s-Belgische wijnbouwers beamen…”

Karel Henckens: “Nee, we gaan niet met buitenlandse druiven werken, dat gaat compleet tegen de principes van ons terroir in. We zijn erg gehacht aan de stijl van Limburgse Maasvallei.”

Foto bovenaan artikel ©Coovi ‘B’, andere foto’s ©Piezo-Vanel